Monaster w Jabłecznej wpisany na listę Pomników Historii. "To jeden z dwóch filarów polskiego prawosławia"

W piątek (3 lutego) w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wpisania dziewięciu nowych obiektów na listę Pomników Historii. W gronie tym znalazł się zespół prawosławnego klasztoru pw. św. Onufrego zlokalizowany ok. 2 km na wschód od miejscowości Jabłeczna (pow. bialski). Ten prestiżowy tytuł przyznawany jest zabytkom o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego, utrwalonym w świadomości społecznej i stanowiącym źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń.

Historia monasteru liczy 500 lat. W jego skład wchodzą: murowana cerkiew pod wezwaniem św. Onufrego, murowany klasztor wzniesiony, drewniany budynek przyklasztorny, dwie drewniane kaplice, murowaną bramę dzwonnicę z ok. połowy XIX w., murowane ogrodzenie otaczające posesję klasztorną. W 1972 r. zespół został wpisany do rejestru zabytków jako "przykład klasycystycznego monasteru prawosławnego zlokalizowanego malowniczo za wsią w pętli Bugu, w miejscu poprzednich budowli cerkiewnych sięgających początkami XV wieku". Zespół klasztorny w Jabłecznej jest także ważnym ośrodkiem duchowości i edukacji i jednym z siedmiu działających do dzisiaj na terenie Polski monasterów prawosławnych.

W świątyni znajduje się bogato zdobiony ikonostas z XVIII-wiecznymi ikonami oraz dwa wizerunki otoczone kultem – św. Onufrego i Bogurodzicy. Każdego roku w dniach 24-25 czerwca odpust św. Onufrego przyciąga do Jabłecznej tłumy pielgrzymów, którzy uczestniczą w wielogodzinnych uroczystościach w cerkwi i w procesjach do kaplic.

- Nadanie monasterowi w Jabłecznej tytułu Pomnika Historii, jest ogromnym osiągnięciem i wielkim prestiżem. Nie tylko dla nas - mnichów, ale dla całej prawosławnej społeczności. Jest to też rodzaj podkreślenia wagi Cerkwi Prawosławnej współistniejącej z innymi wyznaniami w dawnej Rzeczypospolitej, ale przede wszystkim w dzisiejszej Polsce - mówi "Kurierowi" o. archimandryta Piotr (Dawidziuk), przeor Klasztoru Św. Onufrego w Jabłecznej.

Wyraża też nadzieję, że ten szczególny sposób ochrony zabytku przyczyni się do rozpropagowania monasteru, nie tylko wśród wiernych Cerkwi Prawosławnej, ale też wśród turystów i pielgrzymów w Polsce i na świecie.

Zespół klasztorny wymaga jednak pewnych inwestycji.

- To tak naprawdę bieżące potrzeby: uszczelnienie przeciekającego dachu, podciąganie wód gruntowych przez fundamenty oraz wymiana okien. Wszystko to wymaga ogromnych środków, których niestety sami nie udźwigniemy - przyznaje o. Piotr.

Wagę monasteru podkreślił również prezydent RP Andrzej Duda:

- To jeden z filarów polskiego prawosławia.

Monaster w Jabłecznej to siódmy Pomnik Historii znajdujący się na terenie woj. lubelskiego.